คำถาม: จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยโพแทสเซียมในนาข้าวหรือไม่
คำตอบ: คำแนะนำที่เป็นทางการเกี่ยวกับการใช้ปุ๋ยในนาข้าวของไทยแทบจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลยตลอดระยะเวลำ 50 ปี ที่ผ่านมา แม้ว่าสภาพของดินจะได้เปลี่ยนแปลงไปมากแล้วจากการใช้ปลูกข้าวพันธุ์ต่างๆ มาเป็นเวลานาน โพแทสเซียมที่มีอยู่มากกว่า 75% ในฟางข้าวก็ถูกชาวนาส่วนใหญ่เผาแทนการไถกลบทำให้เกิดการสูญเสียโพแทสเซียมจากดินในปริมาณมากกว่าที่ใส่คืน การขาดโพแทสเซียมอย่างรุนแรงนี้จึงเกิดเป็นตัวจำกัดการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวโดยเฉพาะข้าวพันธุ์ไวต่อช่วงแสง (เช่นข้าวขาวดอกมะลิ105) ที่มีความต้องการโพแทสเซียมสูงกว่าข้าวพันธุ์ไม่ไวต่อช่วงแสง (เช่น กข49 หรือปทุมธานี 1)

ดังนั้น ในปัจจุบันชาวนาจึงจำเป็นต้องใส่ปุ๋ยโพแทสเซียมในนาข้าว สำหรับข้าวพันธุ์ไวต่อช่วงแสงควรใช้ปุ๋ยสูตร 20-10-20 (หรือสูตรใกล้เคียง) ในอัตรา 40–50 กิโลกรัม/ไร่/ฤดูปลูก เพื่อให้ได้ผลผลิตข้าวเปลือกประมาณ 500 กิโลกรัมต่อไร่ ส่วนข้าวพันธุ์ไม่ไวต่อช่วงแสงควรใช้สูตร 25-7-14 (หรือสูตรใกล้เคียง) อัตรา 60–70 กิโลกรัม/ไร่/ฤดูปลูก เพื่อให้ได้ผลผลิตข้าวเปลือกประมาณ 700–800 กิโลกรัมต่อไร่ โดยมีเงื่อนไขว่าชาวนาต้องไถกลบตอซังประมาณ 50–70% ของฟางข้าวทั้งหมด รวมทั้งใส่ปูนโดโลไมท์เพื่อเพิ่มแคลเซียมและแมกนีเซียมในอัตรา 10–15 กิโลกรัมต่อไร่ด้วย

รองศาสตราจารย์ ดร.สุมิตรา ภู่วโรดม
นักวิจัยอาวุโสศูนย์เทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์