ปัจจุบัน โลกกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ผู้คนได้หันมาให้ความสำคัญ ใส่ใจกับเรื่องสุขภาพมากขึ้น โดยเฉพาะการเลือกการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ คนไทยกินข้าวเป็นอาหารหลักมาแต่บรรพบุรุษ ในแต่ละมื้อคนไทยกินข้าวประมาณร้อยละ 50 ของอาหารทั้งหมด ข้าวจึงมีบทบาทสำคัญ ในการสร้างเสริมสุขภาพที่ดีแก่คนไทย โดยเฉพาะผู้สูงวัย

ดังนั้นเพื่อให้การค้นหา และ รวบรวมพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่มีสรรพคุณเป็น “ข้าวเพื่อสุขภาพ” ได้เป็นไปอย่างกว้างขวางและได้ข้อมูลครอบคลุมทั่วประเทศ มูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ จึงได้จัดโครงการประกวดเรียงความ “ เรื่องเล่าข้าวพื้นเมือง เพื่อสุขภาพ ” ขึ้นเพื่อค้นหาข้อมูลเชิงประจักษ์ถึงชนิดของพันธุ์ข้าวพื้นเมืองของประเทศไทยที่มีสรรพคุณเป็นยอดในการส่งเสริมสุขภาพ และ ยังคงมีปลูกอยู่ในชุมชนท้องถิ่นบางแห่งของประเทศ โดยอาศัยคนรุ่นใหม่ ซึ่งได้รับข้อมูลจากคนรุ่นพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย เป็นสื่อกลางในการ รวบรวมข้อมูล และ เล่าเรื่องผ่านการประกวด

วัตถุประสงค์

1. เพื่อกระตุ้นให้คนไทยทั่วไป โดยเฉพาะเยาวชนได้ค้นคว้าและเรียนรู้เกี่ยวกับ “พันธุ์ข้าวพื้นเมืองเพื่อสุขภาพ” ในพื้นที่จังหวัดของตน ที่มีการบริโภคอย่างแพร่หลายโดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงวัย

2. เพื่อกระตุ้นให้เกิดการสืบค้นข้อมูลที่เป็น ภูมิปัญญาพื้นบ้านเกี่ยวกับการ “กินข้าวแทนยา” ในชุมชนท้องถิ่นของผู้สมัคร

3. เพื่อส่งเสริมให้คนไทยทั่วไป และเยาวชน ตระหนักถึงความสำคัญและคุณค่าของ “พันธุ์ข้าวพื้นเมืองเพื่อสุขภาพ” ของไทย

4. เพื่อส่งเสริมให้ฝึกทักษะการเล่าเรื่องราวโดยสื่อสารด้วยภาษาไทยได้อย่างถูกต้อง และเหมาะสม

5. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวนาผู้ปลูก “ข้าวเพื่อสุขภาพ” ได้มีโอกาสพัฒนาข้าวของตน โดยเฉพาะการตลาด

6. เพื่อรวบรวมรายชื่อพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่มีศักยภาพเป็น “ข้าวเพื่อสุขภาพ” มาทำการวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์ ว่าแต่ละพันธุ์มีสารอาหารอะไรบ้างที่สำคัญต่อสุขภาพของผู้บริโภคและมีมากหรือน้อยเพียงใด

ประเภทผู้สมัคร

1. นักศึกษาในระดับมัธยมศึกษา (ปวช.หรือเทียบเท่า)

2. นักศึกษาในระดับอุดมศึกษา (ปริญญาตรีขึ้นไป ปวส.หรือเทียบเท่า

3. ประชาชนทั่วไป

รางวัลการประกวด

สำหรับแต่ละประเภทผู้สมัคร

1. รางวัลชนะเลิศ : โล่พระราชทานฯ พร้อมเกียรติบัตร และเงินรางวัล จำนวน 50,000 บาท

2. รางวัลรองชนะเลิศ : เกียรติบัตร พร้อมโล่รางวัล เชิดชูเกียรติ และเงินรางวัล จำนวน 20,000 บาท

3. รางวัลชมเชย (จำนวน 2 รางวัล) : เกียรติบัตร พร้อมโล่รางวัล เชิดชูเกียรติ และเงินรางวัล จำนวน 10,000 บาท

ข้อกำหนดและเงื่อนไขการส่งเรียงความเข้าประกวด

1. เรียงความภายใต้หัวข้อ “เรื่องเล่าข้าวพื้นเมือง เพื่อสุขภาพ”

2. ความยาวของเนื้อหาไม่ต่ำกว่า 1 หน้า แต่ไม่เกิน 2 หน้ากระดาษ A4

3. เขียนด้วยลายมือ หรือพิมพ์โดยใช้รูปแบบตัวอักษร “Angsana New” ขนาด 16

4. ผู้ที่ส่งผลงานเข้าประกวดจะต้องเขียนเรียงความด้วยตัวเอง ไม่คัดลอกผลงานของคนอื่นและเป็นผลงานที่ไม่เคยส่งเข้าประกวดที่ใดมาก่อน

5. สามารถส่งผลงานได้เพียงคนละ 1 ผลงาน และเกี่ยวกับพันธุ์ข้าว 1 พันธุ์เท่านั้น

การตอบรับ

ผู้สมัครมีทั้งสิ้น 1,131 คนแบ่งเป็น 3 ประเภท ดังนี้

• มัธยมศึกษา จำนวน 610 คน (54%)

• อุดมศึกษา จำนวน 255 คน (22%)

• ประชาชนทั่วไป จำนวน 266 คน (24%)

ผู้สมัครมาจาก 76 จังหวัด ภาคกลาง 43%  ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 30 %  ภาคเหนือ 23%  และภาคใต้ 14%